BACHANALIA
święto u starożytnych Greków i Rzymian ku czci Bachusa - Dionizosa; w przenośni - określenie orgii pijackich, rozpasania.
BADANIA DODATKOWE
badania wykonywane bezpośrednio z udziałem pacjenta lub badania materiałów biologicznych pochodzących z jego organizmu przy użyciu dodatkowych urządzeń diagnostycznych; mogą być badania inwazyjne (wykonanie związane jest z naruszeniem ciągłości tkanek np. biopsje narządów) i nieinwazyjne (bez naruszenia ciągłości tkanek lub przestrzeni biologicznych np. RTG, USG, EKG, itp.)
BAKTERIE
organizmy jednokomórkowe wielkości od 0,1 do kilkunastu mikrometrów, różnych kształtów (pałeczki, prątki, przecinkowce, laseczki, krętki), które są przyczyną wielu chorób.
BARBITURANY
syntetyczne pochodne kwasu barbiturowego, działające depresyjnie na uklad nerwowy i stosowane do produkcji leków przecipadaczkowych, nasennych, przeciwbólowych oraz uspokajajacych; bardzo łatwo prowadzą do silnego uzależnienia psychicznego i fizycznego; kumulują się w organizmie, a nagłe ich odstawienie może spowodowac wystapienie drgawkowych napadow abstynencyjnych; szczególnie niebezpieczne jest łączenie ich z alkoholem; są najczęstszą przyczyną zamierzonych i przypadkowych zatruć.
BENZODWUAZEPINY
pochodne benzodiazepiny należą do grupy leków psychotropowych, działają głównie uspokajająco i przeciwlękowo; łatwo prowadzą do uzależnienia psychicznego i fizycznego; nagle odstawienie może spowodować wystąpienie drgawkowych napadów abstynencyjnych; szczególnie niebezpieczne jest łączenie ich z alkoholem; są prawdopodobnie najczęściej przepisywanymi lekami na świecie.
BERBELUCHA
gwarowa nazwa wódki.
BERI - BERI
choroba wywołana niedoborem witaminy B1, spotykana również u osób uzależnionych od alkoholu.
BEZSENNOŚĆ
niewystarczająca ilość snu lub niedostateczna jakość snu, która występuje co najmniej trzy razy w tygodniu i utrzymuje się przez co najmniej jeden miesiąc; zaburzenia snu polegające na trudnościach w zasypianiu, utrzymaniu ciągłości snu nocnego, zbyt wczesnym lub zbyt późnym budzeniu się. Na zaburzenia snu cierpi ok. 20-35% populacji ogólnej, a ich przyczyną mogą być: praca zmianowa, stres, zmiana stref czasowych, choroby somatyczne, a także występowanie bezdechów podczas snu, stosowanie substancji pobudzających (np. leki, kofeina, teina, narkotyki) lub nasennych (tzw. bezsenność z odbicia), starzeniem się, uszkodzeniem mózgu. Zaburzenia snu występują również w zaburzeniach depresyjnych, lękowych, zespołach otępiennych.
Pomocne w pozbyciu się bezsenności mogą być:
- unikanie spożywania kofeiny i produktów podobnych na kilka godzin przezd położeniem się spać,
- unikanie jedzenia obfitych posiłków na 2-3 godziny przed snem,
- unikanie stresującyh przeżyć w czasie poprzedzającym zasypianie,
- unikanie drzemek w czasie dnia,
- wykonywanie ćwiczeń fizyczne przed zaśnięciem, spacer, ciepła kąpiel lub szklanka ciepłego mleka,
- stosowanie stałej godziny zasypiania,
- unikanie zbyt dużej lub małej wilgotności, temperatury lub hałasu w miejscu spania.
BIAŁA GORĄCZKA
delirium tremens
BIMBER
samogon, "krzakówka", "księżycówka" - produkowany w warunkach domowych napój alkoholowy zawierający na ogół dużą ilość bardzo szkodliwych dla organizmu zanieczyszczeń używany jako zamiennik alkoholi spożywczych (patrz
wynalazki).
BIOPSJA
pobranie, w celach diagnostycznych, wycinka tkanki z żywego organizmu (np. biopsja wątroby przy podejrzeniu
marskości).
BISEKSUALIZM
odchylenie seksualne polegające na równoczesnym kierowaniu
popędu seksualnego do osób obu płci, (patrz też heteroseksualizm,
homoseksualizm)
BŁOGOSTAN
euforia
BŁONA ŚLUZOWA (ŚLUZÓWKA)
silnie unaczyniona błona zbudowana z nabłonka, tkanki łącznej i mięśni gładkich, wyściełająca światło wielu narządów (np. przewodu pokarmowego czy dróg oddechowych).
BOTULINA
jedna z najsilniejszych trucizn, wydzielana przez laseczki jadu kiełbasianego, rozwijająca się w źle wyjałowionych konserwach mięsnych, rybnych lub jarzynowych, rzadziej w mięsie peklowanym lub wędzonym; powoduje porażenie mięśni i może doprowadzić do zgonu z powodu zatrzymania oddechu lub zaburzeń krążenia.
BRADYKARDIA
zwolnienie akcji serca (patrz też
tachykardia).
BRUDERSZAFT
wspólne wypicie kieliszka alkoholu w celu przypieczętowania przejścia na "ty" (mówienia sobie po imieniu).
BULIMIA
żarłoczność psychiczna - chorobliwe poczucie głodu powodujące spożywanie nadmiernych ilości pokarmów (napady obżarstwa) z koncentracją uwagi na kontroli wagi ciała i prowokowaniem wymiotów lub zażywaniem środków przeczyszczających po epizodzie przejedzenia się; znaczne wzmożenie łaknienia.
Na bulimię chorują przeważnie kobiety, niekiedy okresy obżarstwa przeplatanesą okresami
jadłowstrętu i odwrotnie.
Do rozpoznania bulimii upoważnia stwierdzenie następujących objawów:
- stałe zaabsorbowanie jedzeniem i trudne do powstrzymania pragnienie lub poczucie przymusu jedzenia;
- nawracające epizody przejadania się, polegające na pochłanianiu olbrzymich ilości pokarmów w krótkich odstępach czasowych (co najmniej 2 razy tygodniowo w ciągu trzech miesięcy);
- przeciwdziałanie przybieraniu na wadze poprzez stosowanie co najmniej jednej z następujących metod: prowokowanie wymiotów, nadużywanie środków przeczyszczających, okresowe głodówki, przyjmowanie leków tłumiących łaknienie, preparatów tarczycy lub środków moczopędnych;
- chorobliwa obawa przed otyłością; określanie nieprzekraczalnej granice masy ciała, znacznie poniżej przedchorobowej czy optymalnej według lekarza; często, choć nie zawsze, w przeszłości miał miejsce epizod jadłowstrętu psychicznego, okres dzielący te dwa zaburzenia wynosi od kilku miesięcy do wielu lat.
Podstawową metodą leczenia bulimii jest psychoterapia, czasami korzystne jest zastosowanie leków p/depresyjnych. Od 1960 roku spotykają się grupy samopomocowe Anonimowych Żarłoków (Overeaters Anonymous), które pracują w oparciu o zapożyczony od
AA Program Dwunastu Kroków.
BY-PASS
jedna z metod chirurgicznego leczenia choroby wieńcowej, która polega na tworzeniu połączeń pomiędzy aortą, a naczyniami wieńcowymi, przy pomocy kawałka żyły podudzia (pomost żylny aortalno-wieńcowy) lub wytworzenie połączenia pomiędzy naczyniami wieńcowymi, a tętnicą piersiową wewnętrzną. Dzięki takim zabiegom zostaje przywrócone prawidłowe ukrwienie m. sercowego i ustępują objawy choroby wieńcowej
.