SADYZM
potrzeba całkowitego podporządkowania sobie drugiego człowieka po to, aby możliwe było upokarzanie go i zadawanie mu bólu;
dewiacja seksualna polegająca na odczuwaniu silnego podniecenia i rozkoszy seksualnej poprzez poniżanie i zadawanie bólu partnerowi.
SAMOBÓJSTWO - OCENA RYZYKA
ryzyko samobójstwa jest istotnie wyższe u osób demonstrujących: wysoki poziom lęku z niepokojem ruchowym, poczucie beznadziejności i przekonanie o znalezieniu się w sytuacji bez wyjścia, duże poczucie winy, nastrój dysforyczny, dolegliwości bólowe w przebiegu schorzeń somatycznych oraz u osób cierpiących na przewlekłe zaburzenia snu;
SAMOOCENA
postawa wobec samego siebie, zwłaszcza wobec własnych możliwości; może być pozytywna i negatywna, wysoka i niska; w sposób istotny wpływa na funkcjonowanie człowieka; osoby z niską samooceną częściej sięgają po alkohol.
SAMOOKALECZENIA
samouszkodzenia - zachowania obliczone na uzyskaniu określonego celu; zwykle są to płytkie nacięcia skóry żyletką, często dokonywane w stanie po spożyciu alkoholu.
SAMOPOMOC
pomoc wzajemna, pomoc we własnym zakresie. Grupy samopomocowe (grupy wzajemnej pomocy) przeznaczone dla osób z różnorodnymi problemami zdrowotnymi odgrywają szczególną rolę wśród wielu różnorodnych systemów oparcia. Grupy te stanowią ogromną, zbyt często niedocenianą, pomoc dla działań w zakresie ochrony zdrowia. Obok stowarzyszeń i fundacji, skutecznie wspierają one oraz uzupełniają działania publicznych i niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej, a w wielu przypadkach wyręczają je przejmując długoterminową opiekę i wspierając psychicznie ich przewlekle chorych podopiecznych.
Tajemnica skuteczności oddziaływań grup samopomocy polega m.in. na tym, że są one źródłem, często niewymiernych, korzyści dla swoich uczestników, bowiem umożliwiają im:
- szerzenie wiedzy o wspólnym problemie i uzyskanie pomocy w jego lepszym zrozumieniu;
- emocjonalne oraz społeczne oparcie, które umożliwia i ułatwia opanowanie urazu będącego skutkiem zaistniałego problemu;
- zapanowanie nad losem, dzięki wzajemnemu wspieraniu się i zaspokajaniu zbliżonych potrzeb oraz dzięki akceptacji problemu;
- rozbudzenie własnych możliwości terapeutycznych poprzez poznanie i przyswojenie sposobów jakie wykorzystują inni członkowie grupy w radzeniu sobie z określonym problemem;
- osiągnięcie, poprzez kontakt i wspólne działania z osobami mającymi ten sam problem, psychospołecznego substytutu tego, co utraciło się z powodu swojej niepełnosprawności;
Efektem tego jest wytworzenie się nowego układu relacji międzyludzkich oraz nowego sposobu funkcjonowania w społeczeństwie.
Bardzo istotne jest to, że w grupie samopomocy obowiązuje zasada równości dzięki której wszyscy jej członkowie mają taki sam status. Innym ważnym elementem jest fakt, że uczestnictwo w grupie jest całkowicie dobrowolne, a każdy z uczestników decyduje o sobie. Każdy, kto przystępuje do takiej grupy, robi to ze względu na swoje własne problemy, a jednocześnie może czuć się w niej bezpiecznie, bowiem zasadą jest, że omawiane sprawy i poruszane problemy nie mają prawa "wyjść" poza grupę.
Wśród polskich grup samopomocowych najbardziej znane są grupy dla osób związanych z problemem alkoholowym tj. Wspólnota
Anonimowych Alkoholików (AA), Grupy Rodzinne
Al-Anon i
Alateen oraz
Kluby Abstynenta.
SATYRYZM
chorobliwy stan nadmiernego pobudzenia seksualnego u mężczyzn.
SCHIZOFRENIA
grupa
psychoz endogennych, których podstawową cechą wg. Bleulera jest rozpad lub rozszczepienie osobowości (gr. schizo - rozszczepiam, phren - rozum ), występują w niej m.in.
urojenia,
omamy i
pseudoomamy.
SENNOWŁÓCTWO
niezamierzone wstawanie i chodzenie podczas snu przy niskim poziomie
świadomości, reaktywności i sprawności ruchowej pokryte zwykle niepamięcią.
SKAZA
skłonność do określonych chorób (np. skaza wysiękowa, naczyniowa, moczanowa itd.).
SŁOWOTOK
nadmiar chaotycznie wypowiadanych słów, spotykany najczęściej w
gonitwie myślowej.
SPECJALISTA TERAPII UZALEŻNIEŃ
osoba z wyższym wykształceniem, która posiada kwalifikacje zawodowe uzyskane w szkoleniu specjalistycznym w zakresie terapii uzależnień; kwalifikacje te muszą być potwierdzone certyfikatem specjalisty psychoterapii uzależnień.
SPIDY
używana przez narkomanów nazwa dla określenia grupy substancji pobudzających (
amfetamina).
SPONSOR
ang. sponsor = ojciec (matka) chrzestny/a, poręczyciel, osoba (firma) finansująca; we Wspólnocie
Anonimowych Alkoholików mianem sponsora określa się alkoholika z dłuższym stażem w trzeźwieniu i autorytetem, pełniącego rolę przewodnika i doradcy dla innego alkoholika, który poprosił o sponsorowanie. Podstawowym zadaniem sponsora jest udzielanie podopiecznemu pomocy w pracy nad
Programem Dwunastu Kroków; dokonując wyboru sponsora należy mieć na uwadze, aby była to osoba tej samej płci, która legitymuje się wystarczająco długim okresem abstynencji i zdrowienia, "przerobiła" co najmniej pięć pierwszych Kroków, zapoznała się dokładnie z podstawowymi pozycjami literatury AA, systematycznie uczestniczy w mityngach AA, pracuje nad Krokami i co jest niezwykle ważne - ma swojego własnego sponsora.
STAN NIETRZEŹWOŚCI
zawartość powyżej 0,5 promila alkoholu we krwi; według kodeksu karnego (§16 art. 115) "stan nietrzeźwości w rozumieniu kodeksu zachodzi wtedy, gdy: (1) zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego te wartości lub (2) zawartość alkoholu w 1 dcm sześciennym wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość".
STAN PO SPOŻYCIU ALKOHOLU
zawartość od 0,2 do 0,5 --> promila alkoholu we krwi.
STAN UPOJENIA
upicie
STEROIDY
rodzina rozpuszczalnych w tłuszczach substancji obejmująca wiele hormonów i witamin
STŁUSZCZENIE
odkładanie się tłuszczu w komórkach narządów miąższowych (u osób nadużywających alkoholu szczególnie często spotykane jest stłuszczenie wątroby).
STRACH
stan
emocjonalny wynikający z poczucia realnego zagrożenia.
STRES
stan organizmu spowodowany działaniem różnych czynników szkodliwych (np. psychicznych, fizycznych, infekcyjnych, metabolicznych itd.).
STUPOR
osłupienie
SUBSTANCJE PSYCHOTROPOWE
substancje pochodzenia naturalnego lub syntetycznego działające na ośrodkowy układ nerwowy, określoną w wykazie substancji psychotropowych stanowiących załącznik nr 3 do ustawy z dn. 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii.
SUCHOŚĆ
we Wspólnocie Anonimowych Alkoholików określane jest w ten sposób samo powstrzymywanie się od picia alkoholu bez równoczesnej
zmiany osobistej.
SUCHY KAC
popularna nazwa zespołu rzekomoabstynencyjnego; wystąpienie objawów identycznych jak
abstynencyjne pomimo długiego okresu powstrzymywania się od picia alkoholu.
SUMIENIE GRUPY
sposób podejmowania decyzji w grupie
AA, w sprawach dotyczących grupy jako całości (głosują wszyscy uczestnicy grupy).
SUPEREGO
nadjaźń; ogół zasad moralnych wprowadzonych do nieświadomości człowieka.
SYMPTOM
objaw czegoś np. choroby
SYMULACJA
świadome udawanie czegoś (np. choroby) w celu wprowadzenia kogoś w błąd.
SYNAPSA
miejsce styku komórek nerwowych, w którym przekazywany jest impuls nerwowy.
SYNDROM
zespół współwystępujących symptomów (np. objawów choroby).
SYNTONIA
zdolność do emocjonalnego współbrzmienia z otoczeniem; osoby syntoniczne charakteryzuje łatwość w nawiązywaniu i utrzymywaniu kontaktów z otoczeniem.
ŚMIERĆ BIOLOGICZNA
stan, w którym obecne są tzw. znamiona śmierci tj. bladość powłok, stężenie pośmiertne, oziębienie ciała, plamy opadowe i wysychanie powłok ciała.
ŚMIERĆ KLINICZNA
utrata przytomności, bezwład ciała, zanik odruchów, ustanie krążenia i oddychania; w tym stanie przez okres do 3-4 min. narządy i tkanki zachowują swoją żywotność co pozwala na przywrócenie do życia za pomocą
reanimacji.
ŚMIERĆ MÓZGOWA
stan charakteryzujący się objawami śmierci
ośrodkowego układu nerwowego tj. brak jakichkolwiek odruchów wewnętrznych (sztucznie utrzymanie ciśnienia krwi i oddech), brak jakichkolwiek odruchów zewnętrznych (ścięgnistych, rogówkowych itp.), wykonane dwukrotnie w ciągu 24 godzin badanie
EEG nie wykazało czynności bioelektrycznej mózgu.
ŚPIĄCZKA
koma - głęboki stan zaburzeń przytomności (
świadomości) niemożliwy do przerwania zwykłymi środkami stosowanymi do przebudzenia, spotykany m.in. w stanach zatrucia alkoholem i innymi substancjami psychoaktywnymi. Rozróżniamy cztery stopnie śpiączki: 1. - zachowana reakcja na głos,
2 - zachowana reakcja na dotyk, 3 - zachowana reakcja na ból, 4 - brak reakcji nawet na ból.
ŚRODEK ODURZAJĄCY
substancja pochodzenia naturalnego lub syntetycznego działająca na ośrodkowy układ nerwowy; wykaz środków odurzających zawarty jest w załączniku nr 2 do ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii.
ŚWIADOMOŚĆ
przytomność - stan czuwania i orientacji w tym co się dzieje; zdolność umysłu do odzwierciedlania obiektywnej rzeczywistości.
.