ZAMROCZENIE
ograniczenie lub wyłączenie
świadomości, które manifestuje się zerwaniem kontaktu z otoczeniem oraz zmienionym i niezrozumiałym dla otoczenia zachowaniem, pozostawia pełną niepamięć; trwa minuty do tygodni.
ZANIKI MÓZGU
ubytki istoty mózgowej spowodowane wpływem różnych czynników takich jak np. niedobory pokarmowe i witaminowe, substancje toksyczne czy też niedotlenienie; zmniejszenie się ilości komórek mózgowych, które może być spowodowane m.in.
toksycznym działaniem alkoholu i jest spotykane u osób uzależnionych od alkoholu.
ZAPALENIE WIELONERWOWE
polineuropatia - zespół chorobowy powstały w wyniku zmian czynnościowych i strukturalnych w nerwach obwodowych, wywołany czynnikami niezakaźnymi (np. toksycznym działaniem alkoholu i produktów jego rozkładu).
ZAPRZECZEŃ SYSTEM
system zakłamania, psychologiczne
mechanizmy obronne używane przez osoby uzależnione od substancji psychoaktywnych (w sposób mniej lub bardziej świadomy) dla uzasadnienia picia bądź brania, utrudniają one a często nawet uniemożliwiają obiektywne spojrzenie na siebie i na problem uzależnienia oraz chronią przed uznaniem faktu istnienia uzależnienia; w systemie tym najczęściej wykorzystywane są psychologiczne
mechanizmy obronne takie jak
racjonalizacja (uzasadnianie swojego postępowania),
projekcja (obciążenie odpowiedzialnością za własne postępowanie innych) i zaprzeczanie (negacja istniejących obiektywnie następstw używania substancji psychoaktywnych).
ZATOR
zaczopowanie naczynia przez nietypowe dla krwi składniki (np. skrzepy, pęcherzyki powietrza, kuleczki tłuszczu).
ZATRUCIE
zaburzenie czynności tkanek lub narządów spowodowane działaniem substancji
toksycznych.
ZATRUCIE ALKOHOLEM
fizjologiczna reakcja organizmu na spożycie alkoholu.
ZATRUCIE SUBSTANCJAMI PSYCHOAKTYWNYMI
objawy występujące po przyjęciu substancji psychoaktywnej wynikają z toksycznego działania tej substancji i są objawami zatrucia
SUBSTANCJA |
OBJAWY PO PRZYJĘCIU |
opiaty (opium, morfina, heroina)
|
źrenice |
- zwężenie oraz "szklane oczy",
brak lub osłabienie reakcji na światło
|
zachowanie |
- spowolnienie i senność
rzadziej - niepokój ruchowy lub euforia
błogostan
podsychanie śluzówek
obniżenie ciepłoty ciała
spadek ciśnienia krwi
bladość skóry
|
|
barbiturany |
źrenice |
- początkowo zwężenie
a później rozszerzone
|
zachowanie |
- zamazana mowa
wielomówność
niezborność ruchowa
spowolnienie, senność
|
spadek ciśnienia krwi (niewielki)
zwolnienie tętna
|
benzodwuazepiny |
zachowanie - spowolnienie
czasami spadek ciśnienia krwi
i przyspieszenie tętna
obniżenie napięcia mm. szkieletowych
|
amfetamina /kokaina |
źrenice |
- rozszerzenie |
zachowanie |
- zwiększony napęd i euforia
niepokój ruchowy, "gadulstwo"
szybki oddech
|
czerwony nos pokryty krostkami (kokaina)
przyspieszenie tętna, wzrost ciśnienia krwi
|
kanabinole
przetwory konopi indyjskich
(haszysz, marihuana)
|
zachowanie |
- zaburzenia koordynacji ruchowej
euforia, "chichot", "gadulstwo"
ataki kaszlu (czasami)
|
przekrwienie gałek ocznych, obrzęk powiek
słodkawa woń oddechu
pocenie się
suchość śluzówek jamy ustnej
przyspieszenie tętna, wzrost ciśnienia krwi
|
ZAWAŁ
ograniczona martwica tkanek na skutek odcięcia dopływu krwi np. z powodu
zatoru, zakrzepu czy silnego skurczu tętnicy.
ZESPÓŁ OTELLA
obłęd alkoholowy
ZESPÓŁ ABSTYNENCYJNY
zespół odstawienia - zespół
objawów abstynencyjnych somatycznych i psychologicznych występujących przy próbach zmniejszenia dawki
substancji psychoaktywnej lub po zaprzestaniu jej przyjmowania; może być powikłany
majaczeniem,
halucynozą oraz tzw.
padaczką alkoholową.
Zespól abstynencyjny występuje u osób uzależnionych od alkoholu wówczas, kiedy w trakcie "ciągu" picia, lub podczas próby jego przerwania dojdzie do obniżenia poziomu alkoholu we krwi. Wygląda to tak, jakby, poprzez produkowanie objawów abstynencyjnych, organizm osoby uzależnionej domagał się dostarczenia kolejnych porcji alkoholu.
Objawy
ostrego zespołu abstynencyjnego nie są charakterystyczne wyłącznie dla niego i mogą imitować wiele różnych schorzeń. Nieprawidłowa diagnoza i będące jej następstwem niewłaściwe leczenie prowadzą do dalszego pogłębiania się uzależnienia. Objawy abstynencyjne są bowiem tak dokuczliwe, że osoba, która nie uzyska właściwej i natychmiastowej pomocy w ich złagodzeniu "leczy się" sama - pijąc dalej. Kolejne porcje alkoholu są dla niej środkiem usuwającym przykre objawy i łagodzącym cierpienie. Wystawianie ("załatwianie") w tych stanach zwolnień lekarskich w związku z niezdolnością do pracy, bez jednoczesnego skierowania do specjalistycznej placówki czy na mityngi Anonimowych Alkoholików, należy traktować jako nieświadomą pomoc w kontynuacji picia.
Po ustąpieniu ostrych objawów abstynencyjnych, przez okres wielu miesięcy, mogą utrzymywać się objawy przewlekłego zespołu abstynencyjnego. Występują wówczas m.in. zaburzenia koncentracji i upośledzenie abstrakcyjnego myślenia, kłopoty z pamięcią "świeżą", większa podatność na stres, apatia bądź rozdrażnienie, nadpobudliwość emocjonalna oraz zaburzenia snu.
ZESPÓŁ RZEKOMOABSTYNENCYJNY ("SUCHY KAC")
Po wielu tygodniach, miesiącach a nawet latach całkowitego powstrzymania się od alkoholu mogą wystąpić objawy identyczne do tych, jakie pojawiają się bezpośrednio po przerwaniu picia. Objawy te mogą utrzymywać się przez kilka dni i grożą nawrotem choroby. Są bowiem tak dokuczliwe, że niejedna osoba sięga po alkohol aby je złagodzić. Te stany wymagają kontaktu ze specjalistą, który może pomóc w złagodzeniu przykrych i dokuczliwych objawów.
ZŁUDZENIA ZMYSŁOWE
iluzje
ZMIANA OSOBISTA (PERSONALNA)
proces zachodzący u
alkoholika podczas zdrowienia (trzeźwienia) polegający głównie na demontażu
systemu zaprzeczeń i identyfikacji z uzależnieniem, zmianie sposobów reagowania (np. inne niż poprzez alkohol rozładowywanie napięć, przyjęcie odpowiedzialności za swoje postępowanie itp.), modyfikacji systemu wartości i celów życiowych oraz zmianie relacji z otoczeniem (np. kierowanie się uczciwością, tolerancją, altruizmem itp.).
ZMYSŁ
zdolność organizmu do odbierania i analizowania bodźców (zmysł wzroku, słuchu, węchu, smaku, dotyku, równowagi, temperatury).
ZWROTNE INFORMACJE
przekazywane w procesie psychoterapeutycznym (np. przez członków grupy terapeutycznej bądź przez terapeutę) wiadomości umożliwiające bardziej obiektywne spojrzenie na siebie.
ŻARŁOCZNOŚĆ
bulimia